Ανακοίνωση σεμιναρίου στην Ψυχαναλυτική Παρατήρηση Βρέφους


Η Ελληνική Εταιρεία Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Παιδιού και Εφήβου ανακοινώνει την πραγματοποίηση  εξωτερικού σεμιναρίου στην Ψυχαναλυτική Παρατήρηση Βρέφους 16 τρίωρων συναντήσεων που θα πραγματοποιούνται ανά δεκαπενθήμερο, ημέρα Σάββατο.

Η μέθοδος της ψυχαναλυτικής παρατήρησης της πρώιμης σχέσης και της σημασίας της στην ανάπτυξη του βρέφους αναπτύχθηκε από την Ester Bick, ψυχαναλύτρια, στενή συνεργάτιδα της M. Klein το 1949 ως μέρος της εκπαίδευσης στην Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία Παιδιών της Κλινικής Tavistock. Ο John Bowlby υποστήριξε ολόθερμα  την εφαρμογή αυτής της εκπαιδευτικής μεθόδου γιατί συμμεριζόταν τους στόχους της. Η μέθοδος ψυχαναλυτικής παρατήρησης είχε τεράστια επίδραση, αρχικά στην εκπαίδευση παιδοψυχοθεραπευτών και αργότερα στην ψυχαναλυτική εκπαίδευση και άλλων επαγγελματιών, την ψυχαναλυτική σκέψη και έρευνα. Ως μέθοδος μελέτης της ανάπτυξης του παιδιού, συνδυάζει την ψυχαναλυτική θεώρηση με τα επιστημονικά δεδομένα της έρευνας στην ανάπτυξη του παιδιού. Διατηρεί το βασικό ψυχαναλυτικό εργαλείο της κατανόησης μέσω της συναισθηματικής εμπειρίας, ενώ το πλαίσιο μελέτης είναι το πραγματικό καθημερινό περιβάλλον του υπό παρατήρηση βρέφους στο σπίτι.

Ο παρατηρητής επικεντρώνεται στη σχέση  μητέρας-βρέφους και πατέρα, στο πλαίσιο των οικογενειακών σχέσεων και της δυναμικής αμοιβαίας αλληλεπίδρασης μεταξύ τους. Για να κατανοήσει τα συναισθηματικά φαινόμενα της παρατήρησης, χρειάζεται να αναγνωρίζει τη δική του συναισθηματική συμμετοχή σ’ αυτά. Με την μέθοδο της άμεσης παρατήρησης καταγράφονται και συνδέονται οι συμπεριφορές του βρέφους ενδεικτικές της πρώιμης ψυχικής λειτουργίας και της ποιότητας των εμπειριών του. Ο παρατηρητής -φύσει και θέσει- δεν μπορεί να καταγράφει αμερόληπτα την «αντικειμενική πραγματικότητα», αλλά βασίζεται στον ενδελεχή έλεγχο της υποκειμενικότητάς του, παρατηρώντας με ‘συναίσθημα και σκέψη’, αναγνωρίζει τα δικά του συναισθήματα για να κατανοήσει τα συναισθηματικά φαινόμενα της παρατήρησης.

 Η άσκηση στην ψυχαναλυτική παρατήρηση βρέφους αποτελεί μια μοναδική εμπειρία βιωματικής κατανόησης της ανάπτυξης των πρωταρχικών σχέσεων, της ενδοψυχικής οργάνωσης και της αίσθησης εαυτού, και εξοικειώνει τους επαγγελματίες -που πρόκειται να αναλάβουν κλινικό έργο- με τις ασυνείδητες πλευρές της συμπεριφοράς και τους πρώιμους τρόπους επικοινωνίας.

Μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας της παρατήρησης βρέφους επιχειρούνται οι εξής στόχοι:

  1. Η έκθεση του εκπαιδευομένου στις διεργασίες της βιο-ψυχο-κοινωνικής ανάπτυξης του βρέφους.
  2. Η επισήμανση της σημαντικότητας των πρωταρχικών σχέσεων του βρέφους με τα πρόσωπα φροντίδας (μητέρα, πατέρα και λοιπά μέλη της οικογένειας)  στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του.
  3. Η αναγνώριση της αναπόφευκτης συναισθηματικής συμμετοχής του παρατηρητή στην διαδικασία της παρατήρησης.

Για τη διευκόλυνση της παρατήρησης και την εκπαίδευση και υποστήριξη του παρατηρητή είναι απαραίτητη η συμμετοχή του σε σεμινάριο 4-8 ατόμων συστηματικής παρακολούθησης, όπου παρουσιάζονται και συζητούνται εκ περιτροπής οι παρατηρήσεις καθενός/καθεμιάς εκ των συμμετεχόντων. Χρειάζεται ένας χώρος όπου τα φαινόμενα της παρατήρησης θα καταχωρηθούν στο νου (του παρατηρητή), σε όλη τους την πολυπλοκότητα, πριν να γίνει απόπειρα να αποκωδικοποιηθούν.

Το σεμινάριο  απευθύνεται σε όσους εργάζονται ή επιθυμούν να εργαστούν κλινικά με παιδιά, εφήβους ή και ενήλικες, θα ξεκινήσει τον Νοέμβριο 2022 και θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο 2023. Για να διευκολυνθούν όσοι ενδιαφέρονται  να συμμετέχουν, αλλά  διαμένουν εκτός Αττικής, θα υπάρξει η δυνατότητα παρακολούθησης διαδικτυακά. Η ομάδα θα είναι ολιγομελής.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να στείλουν το βιογραφικό τους σημείωμα στο email της Εταιρείας info@psychoanalysis-child.gr μέχρι τις 4.11.2022.
Θα ακολουθήσει προσωπική συνέντευξη.

Το σεμινάριο θα συντονίζουν οι κ.κ. Μαριάνζ Ζερβάκη – Widdershoven  και  Αιμιλία Μπαρτζώκη, τακτικά μέλη της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Παιδιού και Εφήβου και Εκπαιδεύτριες στην Ψυχαναλυτική Παρατήρηση Βρέφους.

[βιβλιογραφική αναφορά: Λάγιου-Λιγνού Ε. (2011) Η μέθοδος της ψυχαναλυτικής παρατήρησης βρέφους: Η εκ του σύνεγγυς παρατήρηση. Στο Λάγιου-Λιγνού Ε., Αναγνωστάκη Λ., Μαραγκίδη Μ., Μπαρτζώκη Α., Τσελίκα Μ., Χασιλίδη Σ. (επιμ.)  Παρατηρώντας το βρέφος Η μέθοδος της ψυχαναλυτικής παρατήρησης βρέφους. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη]

Για το ΔΣ της ΕΕΨΨΠΕ

Η Πρόεδρος
Έφη Λάγιου-Λιγνού

Η Γραμματέας
Σοφία Χασιλίδη