Περιγραφή του Επιστημονικού Έργου του Γ. Τσιάντη


Ευρωπαϊκό Συνέδριο “Από τους γονείς στα παιδιά”. Αθήνα, Σεπτέμβριος 2005.

Ο Γ. Τσιάντης εργάστηκε επίμονα και επίπονα στους τομείς της ανάπτυξης και εδραίωσης της Παιδοψυχιατρικής στην Ελλάδα. Πέτυχε την προαγωγή και την προβολή της τόσο στον ελλαδικό όσο και στον ευρωπαϊκό χώρο. Με το πολύπλευρο και εμπνευσμένο έργο που επιτέλεσε, αναγνωρίζεται ως ο κύριος συντελεστής της αναβάθμισης και της άσκησης της Παιδοψυχιατρικής στην Ελλάδα, και της κατοχύρωσης της ως κύριας ειδικότητας. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος, καθώς και ιδρυτικό μέλος και Συντονιστής του παιδοψυχιατρικού κλάδου της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας. Επίσης, η συμβολή του υπήρξε καθοριστική στη διάδοση της ψυχαναλυτικής σκέψης και των προγραμμάτων εκπαίδευσης στην ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία ενηλίκων, παιδιών και εφήβων. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Ενηλίκων, της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Παιδιού και Εφήβου και, στη συνέχεια, του Ινστιτούτου Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Ελλάδος. Επιπλέον, ανέπτυξε παρεμβάσεις ως κοινωνικός παιδοψυχίατρος από τη δεκαετία του 1970, όταν το παιδοψυχιατρικό σύστημα των υπηρεσιών στη χώρα ήταν υποτυπώδες και μονόπλευρα ιδρυματικό. Με τις προσπάθειές του συνέβαλε καθοριστικά στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση γενικότερα και ειδικότερα στην παιδοψυχιατρική μεταρρύθμιση, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον αποϊδρυματισμό και στην ανάπτυξη κοινοτικών υπηρεσιών φροντίδας για παιδιά και εφήβους. Υπήρξε ο ιδρυτής και συνεχίζει να είναι ο επιστημονικός υπεύθυνος της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.), του πρώτου στη χώρα μη κυβερνητικού εθελοντικού επιστημονικού οργανισμού στον τομέα της ψυχικής υγείας του παιδιού και του εφήβου.

Ο Γ. Τσιάντης με την επιστημονική και επαγγελματική του διαδρομή έχει προσφέρει, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, ένα πρωτοποριακό και ιδιαίτερα σημαντικό έργο στην παιδοψυχιατρική στους τομείς της εκπαίδευσης, της έρευνας, της συγγραφής, της ψυχανάλυσης, της ανάπτυξης παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών και της παιδοψυχιατρικής μεταρρύθμισης.

Ειδικότερα, το διδακτικό του έργο καλύπτει χρονική περίοδο περίπου τριάντα πέντε ετών, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Αγγλία. Αποτυπώνεται κυρίως στη διδασκαλία παιδοψυχιάτρων και φοιτητών Ιατρικής, Ψυχολογίας, Κοινωνικής Εργασίας, Παιδαγωγικής, παιδιάτρων, γενικών ιατρών, τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Σημειώνεται ότι το 40% των παιδοψυχιάτρων της χώρας πραγματοποίησαν την ειδικότητά τους υπό τη διδάσκουσα εποπτεία του στην Παιδοψυχιατρική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, την οποία διηύθυνε. Επίσης, ήταν επιβλέπων σε διδακτορικές διατριβές στην Παιδοψυχιατρική, Ψυχολογία και Παιδιατρική. Το διδακτικό του έργο, επιπλέον, συμπεριλαμβάνει την εκπαίδευση στην ψυχοθεραπεία παιδιών, εφήβων και ενηλίκων, στην Ελλάδα, ως μέλος της Εκπαιδευτικής Επιτροπής της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Παιδιού και Εφήβου, και ως εκπαιδευτής επί δεκαπέντε έτη της Κυπριακής Εταιρείας Μελετών στην Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία.

Το ερευνητικό του έργο είναι πλούσιο σε θέματα σχετικά με την εκτίμηση της ψυχοπαθολογίας της σχιζοφρένειας και της κατάθλιψης στους ενηλίκους και την εκτίμηση ψυχοπαθολογίας σε παιδιά και εφήβους. Έχει πραγματοποιήσει πολλές επιδημιολογικές έρευνες και προγράμματα εκτίμησης αναγκών για παιδοψυχιατρικές υπηρεσίες. Τα τελευταία χρόνια το ερευνητικό του έργο επικεντρώθηκε κυρίως σε προγράμματα σχετικά με την ανάπτυξη και την εφαρμογή προληπτικών παρεμβάσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων, στην πρόληψη και προαγωγή της ψυχικής υγείας για παιδιά προσχολικής ηλικίας μέσω των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης, καθώς και στην εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της ψυχοθεραπείας στα παιδιά. Συνεχίζει να εργάζεται ερευνητικά σε ευρωπαϊκά διακρατικά προγράμματα σχετικά με την παιδική παχυσαρκία, τον αυτισμό, τον εκφοβισμό των παιδιών στα σχολεία και τη μελέτη των ηθικών και ψυχολογικών προβλημάτων γονέων αναφορικά με την προγεννητική διάγνωση.

Το συγγραφικό του έργο αποτυπώνεται με τη δημοσίευση πολυάριθμων επιστημονικών εργασιών σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά, με την έκδοση πολλών ελληνικών και ξενόγλωσσων βιβλίων, καθώς και με την επιμέλεια ελληνικών μεταφράσεων ψυχαναλυτικών κειμένων για παιδιά, εφήβους και ενηλίκους. Η σημασία του έργου του έτυχε ευρείας διεθνούς αναγνώρισης. Χαρακτηριστικά, το British Journal of Psychiatry το 1995 εξέδωσε στο τεύχος 165 ειδικό παράρτημα με την εργασία του «The children of ΡΙΚΡΑ Leros». Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 υπήρξε Chief Editor των Μονογραφιών στην Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο Karnac Books. Επίσης, είναι επιστημονικά υπεύθυνος της σειράς Παιδοψυχιατρική των Εκδόσεων Καστανιώτη.

Το ψυχαναλυτικό του έργο εστίασε στην ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία, τόσο των ενηλίκων, όσο ειδικότερα των παιδιών και των εφήβων. Συνέβαλε καθοριστικά στην εισαγωγή και την εδραίωση της ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας παιδιών και εφήβων στην Ελλάδα, καθώς και στην ίδρυση της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Παιδιού και Εφήβου, η οποία μετεξελίχθηκε στο Ινστιτούτο Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Ελλάδος όπου είναι πρόεδρος, όπως και μέλος της Εκπαιδευτικής Επιτροπής. Επίσης, εισήγαγε την ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία παιδιών και εφήβων στο δημόσιο τομέα, με την ίδρυση και λειτουργία του πρώτου τμήματος ψυχοθεραπειών στη χώρα σε δημόσιο γενικό νοσοκομείο και ειδικότερα στην Παιδοψυχιατρική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία». Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 υπήρξε ιδρυτικό μέλος και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας. Ενδιαφέρθηκε για τη θεσμοθέτηση ενός βήματος διαλόγου και ενημέρωσης όσον αφορά στη θεωρία, στο κλινικό έργο και την έρευνα στην ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία παιδιών και εφήβων στην Ελλάδα και υπήρξε βασικός συντελεστής της έκδοσης του περιοδικού Παιδί και Έφηβος – Ψυχική Υγεία και Ψυχοπαθολογία, του οποίου από το 1999 είναι ο υπεύθυνος σύνταξης.

Στον τομέα της ανάπτυξης των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών επικέντρωσε τις προσπάθειές του στην εξέλιξη του νεοσύστατου τμήματος Ψυχολογικής Παιδιατρικής το 1974 σε γενικό νοσοκομείο, του οποίου ανέλαβε τη διεύθυνση στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», στην πρώτη πανεπιστημιακή παιδοψυχιατρική κλινική της χώρας με πολλά πρωτοποριακά για τη χώρα εξειδικευμένα τμήματα. Από την ίδρυση του τμήματος Ψυχολογικής Παιδιατρικής κατόρθωσε να αναπτύξει σταδιακά τη λειτουργία Εξωτερικών Ιατρείων και Ιατροπαιδαγωγικής Μονάδας, το Κοινοτικό Κέντρο Ψυχικής Υγείας Παιδιών σε περιοχή των Αμπελοκήπων, την Ψυχοδιαγνωστική Θεραπευτική Μονάδα Εφήβων, τις Μονάδες Διασυνδετικής Παιδοψυχιατρικής με τις Κλινικές και τα τμήματα του νοσοκομείου, τη μονάδα Ψυχοθεραπείας, το Κέντρο Εκπαίδευσης και Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Εφήβων με προβλήματα ψυχικής υγείας και μαθησιακές δυσκολίες, το Πρόγραμμα για Παιδιά με Διάχυτες Διαταραχές της Εξέλιξης και το τμήμα Ενδονοσοκομειακής Νοσηλείας οκτώ κλινών. Τρεις από τις μονάδες αυτές εγκαταστάθηκαν στο Χριστοδουλάκειο Ίδρυμα το οποίο παραχωρήθηκε στο Ν.Π.Α.Σ. Ανέπτυξε τη λειτουργία των μονάδων αυτών εφαρμόζοντας ένα μοντέλο ψυχοδυναμικής προσέγγισης, διεπιστημονικής συνεργασίας, εποπτείας του προσωπικού, διαρκούς εκπαίδευσης του προσωπικού και προαγωγής του κλινικού και ερευνητικού έργου. Η κλινική του αποτέλεσε πρότυπο για το σύστημα των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών της χώρας και στη συνέχεια προσανατόλισε την ίδρυση και λειτουργία παρόμοιων μονάδων από άλλους δημόσιους φορείς παροχής παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών. Στο πλαίσιο του ενδιαφέροντας του για την ανάπτυξη των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών, συνεργάστηκε με Δήμους της χώρας (Ρόδος, Μέγαρα, Κορυδαλλός) και ανέπτυξε Συμβουλευτικές Υπηρεσίες για παιδιά και εφήβους υπό την εποπτεία του. Επίσης, συνεργάστηκε επί σειρά ετών ως μέλος διαφόρων επιτροπών που αφορούν στα θέματα της ψυχικής υγείας του παιδιού και του εφήβου με το Υπουργείο Υγείας, καθώς και με άλλα Υπουργεία, Επί σειρά ετών υπήρξε συντονιστής της Επιτροπής Ψυχικής Υγείας του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ).

Εξαιρετικά σημαντική υπήρξε και η δράση του στον ευρωπαϊκό χώρο. Από τις αρχές του 1980 έλαβε μέρος ως εμπειρογνώμονας σε πολυάριθμες επιστημονικές ομάδες εργασίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα που αφορούν στην ανάπτυξη και στην οργάνωση υπηρεσιών ψυχικής υγείας του παιδιού και του εφήβου στην Ευρώπη, στην καθιέρωση κατευθυντήριων οδηγιών για την εκπαίδευση των παιδοψυχιάτρων, συμπεριλαμβανομένης της ψυχοθεραπείας. Επίσης, διετέλεσε επί σειρά ετών εκπρόσωπος της Ελληνικής Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ιατρικών Ειδικοτήτων και από το 2001 εξελέγη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Καν τρικών Ειδικοτήτων – Κλάδου Παιδικής Ψυχιατρικής. Είναι, επιπροσθέτως, ίδρυ τικό μέλος και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής (2006).

Στον τομέα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, και ειδικότερα στον αποϊδρυματισμό και την προαγωγή της κοινοτικής φροντίδας του τομέα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας των παιδιών και των εφήβων, η συμβολή του ήταν καθοριστική. Έδρασε από την εποχή της έλευσής του στην Ελλάδα, τη δεκαετία του 1970, ως ένας πρωτοπόρος κοινωνικός παιδοψυχίατρος, επιβεβαιώνοντας με τις παρεμβάσεις του τον κοινωνικό ρόλο που χρειάζεται να έχει η επιστημονική δραστηριότητα. Διετέλεσε μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία υποστήριξε το αίτημα της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1984 ωστε να επιτευχθεί η ψήφιση του «Κανονισμού 815/84 για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα». Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Κοινωνικής Ψυχιατρικής, τώρα Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγείας Ευαγγελισμού.

Πραγματοποίησε από το 1991 έως το 1995 το πρώτο στη χώρα μας πρόγραμμα αποϊδρυματισμού στον τομέα των ιδρυμάτων για παιδιά και εφήβους και ειδικότερα το «Πρόγραμμα Αποασυλοποίησης του ΠΙΚΠΑ Λέρου». Το 1991 ίδρυσε την Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.), μη κυβερνητικό εθελοντικό επιστημονικό οργανισμό στον τομέα της ψυχικής υγείας του παιδιού και του εφήβου. Μέσω αυτού του φορέα κατόρθωσε να δημιουργήσει στη χώρα ένα ολοκληρωμένο δίκτυο υπηρεσιών ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης παιδιών και εφήβων με προβλήματα ψυχικής υγείας στην κοινότητα. Το δίκτυο αυτό συμπεριλαμβάνει τη λειτουργία του Θεραπευτικού Ξενώνα Εφήβων «Ίρις», του Κέντρου Ημέρας Εφήβων «Ωρίωνας», του Ξενώνα Παιδιών που έχουν ψυχικά ασθενείς γονείς «Μελία» και τη Συμβουλευτική Τηλεφωνική Γραμμή Σύνδεσμος 801-801-1177 για την ψυχοκοινωνική υγεία του παιδιού και του εφήβου. Επίσης, στο πλαίσιο της Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. λειτουργούν το Κοινοτικό Σπίτι «Θέτις», το Προστατευμένο Διαμέρισμα «Θέτις», η Πρότυπη Ουσία «Οδυσσέας», το Προστατευμένο Διαμέρισμα «Οδυσσέας» και το Κοινοτικό Σπίτι «Αριάδνη», που αποτελούν μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης ενηλίκων με ψυχικές διαταραχές ή και νοητική υστέρηση. Τέλος, στο πλαίσιο των διεθνών του παρεμβάσεων για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, συμμετείχε το 2006 ως εμπειρογνώμονας στις διαβουλεύσεις που κατέληξαν στην «Πράσινη Βίβλο για την Ψυχική Υγεία» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο Γ. Τσιάντης, μετά τη συνταξιοδότησή του από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 2006, συνεχίζει την επιστημονική του δράση. Διατηρεί τη συνεργασία του με διεθνείς οργανισμούς, το Ινστιτούτο Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Ελλάδος, ενώ παράλληλα είναι επιστημονικός υπεύθυνος της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου, όπου το 2006 στις δομές της ίδρυσε και το Κέντρο «Ίρις» στην Αθήνα, στο οποίο πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα για ειδικούς ψυχικής υγείας του παιδιού και του εφήβου.

Σύντομο Χρονικό Βιογραφικό Σημείωμα του Γιάννη Τσιάντη, MD, DPM, FRC PSYCH

  • Γεννήθηκε στη Φουρνά Ευρυτανίας.
  • Τελείωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Αθήνα, Γ΄ Γυμνάσιο Αρρένων Αμπελοκήπων.
  • Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το Μάρτιο του 1964.
  • Υπηρέτησε στο στρατό ως δόκιμος έφεδρος αξιωματικός του Υγειονομικού.
  • Εκπλήρωσε την υπηρεσία του για εργασία υπαίθρου εργαζόμενος στην Παθολογική Κλινική του Νοσοκομείου Ναυπλίου.
  • Το 1966 άρχισε την ειδικότητα στην Ψυχιατρική-Νευρολογία στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής «Δρομοκαίτηση».
  • Συνέχισε τη μετεκπαίδευσή του το 1967 στην Αγγλία, όπου εκπαιδεύθηκε διαδοχικά στην Ψυχιατρική Νευρολογία Ενηλίκων και στην Παιδοψυχιατρική, στην Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Saint Mary’s στο Λονδίνο (Paddington Green Children’s Hospital) και στο Tavistock Clinic.
  • Το 1972 απέκτησε το Diploma in Psychological Medicine, το 1974 το Membership of the Royal College of Psychiatrists και το 1987 το Fellowship of the Royal College of Psychiatrists.
  • Μέχρι το 1974 εργάστηκε στην Αγγλία ως Αναπληρωτής Διευθυντής στην Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική Paddington Green Children’s Hospital του στο Saint Mary’s και ως Διευθυντής στο Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Finchley του Λονδίνου.
  • Παράλληλα στην Αγγλία πραγματοποίησε και την εκπαίδευσή του στην Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία Ενηλίκων με τη Βρετανική Εταιρεία Ψυχοθεραπευτών και στην Ψυχοθεραπεία Παιδιών και Εφήβων στο Tavistock Clinic και στο Paddington Green Children’s Hospital.
  • Τον Αύγουστο του 1974 επέστρεψε στην Ελλάδα.
  • Αρχικά εργάστηκε στην Α΄ Κλινική του Δρομοκαΐτειου Θεραπευτηρίου και στο Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής, όπου οργάνωσε τη Μονάδα για αυτιστικά παιδιά.
  • Το 1976 έγινε μέλος της Βρετανικής Εταιρείας Ψυχοθεραπευτών.
  • Το 1977 έγινε διευθυντής του νεοσύστατου τμήματος Ψυχολογικής Παιδιατρικής του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία», το οποίο ήταν η πρώτη παιδοψυχιατρική μονάδα σε γενικό νοσοκομείο για παιδιά στην Ελλάδα.
  • Το 1981 έγινε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.
  • Το 1988 έγινε υφηγητής Παιδοψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
  • Το 1994 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
  • Το 1998 το τμήμα Ψυχολογικής Παιδιατρικής μετεξελίχθηκε στην πρώτη Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική της χώρας, της οποίας έγινε διευθυντής.
  • Το 2005 εξελέγη Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ιατρικών Ειδικοτήτων – Κλάδος Παιδικής Ψυχιατρικής.
  • Συνταξιοδοτήθηκε από το Πανεπιστήμιο το 2006.
  • Συνεχίζει να αναπτύσσει στην Ελλάδα και στην Ευρώπη πλούσιο ερευνητικό, εκπαιδευτικό και ευρύτερα επιστημονικό έργο από τη θέση του επιστημονικού υπεύθυνου της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.), του προέδρου του Ινστιτούτου Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Ελλάδος και του προέδρου της Ένωσης Ιατρικών Ειδικοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Κλάδος Παιδικής & Εφηβικής Ψυχιατρικής.