Aπό την προηγούμενη Τρίτη, 13 Μαίου, η διεθνής ψυχαναλυτική κοινότητα πενθεί για την απώλεια της Μαρίλιας Αϊζενστάιν, ελληνίδας ψυχαναλύτριας με ευρωπαική και διεθνή δράση, σημαντικό θεωρητικό και κλινικό έργο.
H Μαρίλια Αϊζενστάιν, το γένος Αβέρωφ, γεννήθηκε το 1946 στην Αλεξάνδρεια, μεγάλωσε στην Ελλάδα και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου παρέμεινε και εργάστηκε μέχρι το τέλος της ζωής της.
Με αρχικές σπουδές στην φιλοσοφία, πραγματοποίησε εκπαίδευση στην ψυχανάλυση και εργάστηκε έκτοτε ως ψυχαναλύτρια. Από το 1992 υπήρξε διδάσκουσα αναλύτρια της Γαλλικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας Παρισιού, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος από το 1995 έως το 1998, ενώ ήταν επί σειρά ετών η εκπρόσωπος για την Ευρώπη της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης.
Με κλινική δραστηριότητα προσανατολισμένη ιδιαίτερα προς την ψυχοσωματική, συμμετείχε στην ανάπτυξη της Ψυχοσωματικής Σχολής του Παρισιού πλάι στους Michel Fain, Pierre Marty, Claude Smadja και Gerard Szwec. Διετέλεσε πρόεδρος του Ψυχοσωματικού Ινστιτούτου του Παρισιού και υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος και μέλος της συντακτικής επιτροπής της Revue Française de Psychosomatique (Γαλλικό Περιοδικό για την Ψυχοσωματική).
Σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας της, ανέπτυξε σημαντική συγγραφική δράση, με τη συγγραφή πολυάριθμων βιβλίων και εργασιών στα γαλλικά, στα ελληνικά και στα αγγλικά.
Η Μαρίλια Αϊζενστάιν έγινε διδάσκουσα αναλύτρια της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας το 2004 και συμπεριλήφθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Παιδιού και Εφήβου στον κατάλογο των εγκεκριμένων αναλυτών για τις αναλύσεις των εκπαιδευομένων ψυχοθεραπευτών παιδιών και εφήβων της ΕΕΨΨΠΕ. Για αρκετά χρόνια μοίραζε το χρόνο της και την επαγγελματική της δραστηριότητα μεταξύ Παρισιού και Αθήνας, χρόνια κατά τα οποία πραγματοποιήθηκαν πολλές συνεργασίες μελών της Εταιρείας μας με την Μαρίλια Αϊζενστάιν.
Όσοι από εμάς συνεργαστήκαμε μαζί της, είχαμε την τύχη και την ευκαιρία να γνωρίσουμε την οξύνοια, το βάθος και την πρωτοτυπία της σκέψης της.
Πολέμια κάθε είδους θεσμικού ή ψυχαναλυτικού κομφορμισμού, ο στοχασμός της Μαρίλιας Αϊζενστάιν διακρινόταν για την τόλμη, την ελευθερία και την διορατικότητα του και η στάση της για την πρόθεση , αλλά και την ικανότητα μετάδοσης των στοιχείων αυτών σε όσους μαθήτευαν κοντά της. Διέθετε σε μοναδικό βαθμό το χάρισμα να εκφράζει και να χειρίζεται δύσκολες ψυχαναλυτικές έννοιες με απλό τρόπο, ενώ με σεβασμό και εμπιστοσύνη προς τον συνομιλητή της, είχε την ικανότητα να τον οδηγεί να ενεργοποιεί τις δυνατότητες του να διαμορφώσει την δική του ψυχαναλυτική σκέψη.
Ζεστή και ανθρώπινη, εκφραστική και ειλικρινής, παρέμενε ωστόσο με την ψυχαναλυτική της στάση βαθιά πιστή τόσο στις αρχές του ψυχαναλυτικού πλαισίου, όσο με τη σκέψη της στις ρίζες της φροϋδικής παράδοσης.
Μέριμνα της ήταν να αναζητεί σημεία συνάντησης ανάμεσα σε διαφορετικές ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις, όπως και συνδέσεις ανάμεσα στην ψυχανάλυση και τον πολιτισμό.
Ανεκτίμητα τα παραδείγματα από την λογοτεχνία που επικαλούνταν στις συνεδρίες της με εποπτευόμενους και αναλυόμενους, κληροδότησε πάνω από όλα σε εμάς έναν τρόπο σκέψης ανοιχτό, πλούσιο, καινοτόμο, απαλλαγμένο από στερεότυπα.
Την αποχαιρετούμε με θλίψη και ευχόμαστε το έργο και η σκέψη της να συνεχίσει να φωτίζει το χώρο της ψυχανάλυσης.
Αθήνα, 17 Μαϊου 2025
Έλενα Κοσμά
Επιμέλεια: Νάνσυ Ταλούμη