Αποχαιρετισμός στον Ψυχαναλυτή Γεράσιμο Στεφανάτο


Ο Γεράσιμος Στεφανάτος έφυγε από την ζωή στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. Ψυχίατρος, παιδοψυχίατρος, ψυχαναλυτής μέλος της γαλλικής ψυχαναλυτικής εταρείας Quatrième Groupe O.P.L.F. Σπούδασε και εργάστηκε στο Παρίσι Ancient Attaché des Hôpitaux Psychiatriques. Ασχολήθηκε με την θεσμική, ατομική ψυχοθεραπεία των ψυχώσεων και ήταν υπεύθυνος κλινικής διδασκαλίας στην Ιατρική Σχολή Lariboisière-Saint Louis του Πανεπιστημίου Paris VII. Το κίνημα της θεσμικής ψυχοθεραπείας είναι από τα πιο ριζικά κινήματα στο χώρο της ψυχιατρικής, σύμφωνα με το οποίο ο ασθενής αντιμετωπίζεται ως πρόσωπο προς ίαση και όχι ως άτομο για αποπομπή.

Ο Γ. Στεφανάτος υπήρξε ευαίσθητος στους κοινωνικούς προβληματισμούς, με μακρά πορεία στην πολιτική δράση. Στοχαστής, ακούραστος εργάτης της ψυχαναλυτικής υπόθεσης (die Sache όπως έλεγε  ο Φρόϋντ),ενώ άλλοι τον αποκαλούν εργάτη της αυτονομίας ως προς την θέση του απέναντι στις ψυχαναλυτικές εταιρείες αλλά και τον τρόπο που ανάδειξε το αντίστοιχο  Καστοριαδικό πρόταγμα. Αρνήθηκε να ενταχθεί στη ”θεσμική ανάλυση” ήταν υπέρ μιας ψυχανάλυσης αντί -ακαδημαϊκής όπως ήταν το Quatrième Groupe.

Από το 1989 ασκούσε ιδιωτικά την ψυχανάλυση στην Αθήνα.

Υπήρξε πρωτοπόρος διευθυντής του τμήματος Ψυχιατρικής Εφήφων και Νέων του ΠΝΑ Γ.Γεννηματάς εισάγοντας την θεσμική ψυχοθεραπεία(σύμφωνα με την οποία,κάθε μέλος του προσωπικού,ήταν μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας) υλοποιώντας παράλληλα μια «ανθρωπιστική ψυχιατρική».

Συνιδρυτής του περιοδικού Εκ των υστέρων από τον Σεπτέμβριο του 1997 έως το 2017(το πρώτο ψυχαναλυτικό περιοδικό στην Ελλάδα )και του πολυετούς συλλογικού σεμιναρίου που διοργάνωνε το περιοδικό, συνέβαλε ώστε ο μοναδικός αυτός  χώρος δημιουργίας και ανταλλαγής να διατηρήσει μια αξεπέραστη  θεσμική παρουσία  στον χώρο της ψυχανάλυσης. Όπως και μέλος της Comité de lecture του γαλλικού περιοδικού Topique και της Revue Française de Psychanalyse. Συνεργάστηκε με το Ευρωπαϊκό ΚέντροΜετάφρασης, Λογοτεχνίας και Eπιστημών του Ανθρώπου (ΕΚΕΜΕΛ) και δίδαξε στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της ΑΣΚΤ.

Διηύθυνε στις εκδόσεις της Εστίας τη σειρά «ψυχαναλυτικά»  όπου έχουν εκδοθεί σημαντικά έργα μεταξύ των οποίων του J,B Pontalis του Κ. Καστοριάδη και της P.Aulagnier.

Πολυγραφότατος, ιδρυτής πολλών σεμιναρίων που διεύθυνε ο ίδιος, πιστός στην φροϋδική ορθοδοξία επιδιώκει παράλληλα το διάλογο με τις άλλες  ψυχαναλυτικές σχολές.

 Το 2012 ίδρυσε την Εταιρεία Ψυχαναλυτικής Μελέτης της Εφηβείας  «Ένηβος» η συγκεκριμένη ομάδα,η οποία  αποτελείται από  ψυχαναλυτές και ψυχοθεραπευτές, εξέδωσε το 2013 το βιβλίο  Ψυχανάλυση και Εφηβεία εκδόσεις Εστία, αναδρομή στις θεωρήσεις για την εφηβεία από τον Φρόϋντ και την Κλάιν μέχρι τους πιο σύγχρονους αναλυτές-Πέτερ Μπλος,Φ. Λαντάμ, Μ. Λόφερ κ.άλλοι.

Το 2016 κυκλοφορεί το βιβλίο του Κατασκευές της Ψυχανάλυσης Κατασκευή του Ψυχαναλυτή εκδόσεις Εστία.  Ξεκινά με την έννοια της κατασκευής στον Φρόύντ Κατασκευές στην ψυχανάλυση (1937) η έννοια  επανέρχεται υπό νέο πρίσμα που εμπεριέχει την επιστημολογική ματιά και την πλούσια ψυχαναλυτική εμπειρία του συγγραφέα.  Τοποθετεί την ψυχανάλυση σε σχέση με τις επιστήμες του ανθρώπου αντιμετωπίζοντας την κλινική πράξη ως θεραπευτική δραστηριότητα και τρόπο αναδημιουργίας του υποκειμένου και του κόσμου.

Η Ψυχανάλυση όπως  είχε πει ο ίδιος σε μια συνέντευξη τύπου,στο παρελθόν ”είναι χώρος αναζήτησης μιας αλήθειας που γιατρεύει, θεμελιωμένης στην ανάγκη του ανθρώπινου υποκειμένου να δημιουργεί μορφές νοήματος και αιτιότητας ικανές να στηρίξουν την ύπαρξη του στην σκηνή του κόσμου. Το υποκείμενο ποτέ δεν σταματά να κατασκευάζει κατασκευαζόμενο να ποιεί ποιούμενο, με συνοδοιπόρους στην αχαρτογράφητη αυτή διαδρομή τον Έρωτα και τον Θάνατο,την αυτοδημιουργία και την καταστροφή”.